Trong thành tựu của văn học hiện đại Việt Nam từ sau cách mạng tháng tám có những đóng góp không nhỏ của thơ ca các dân tộc anh em trong đó có Y Phương - nhà thơ dân tộc Tày Trong thành tựu của văn học hiện đại Việt Nam từ sau cách mạng tháng tám có những đóng góp không nhỏ của thơ ca các dân tộc anh em trong đó có Y Phương - nhà thơ dân tộc Tày . Thơ Y Phương có những đặc điểm rất dễ nhận ra . Đó là cách nói , nghĩ bằng hình ảnh mộc mạc , khái quát và giàu chất thơ về gia đình , quê hương đất nước . Từ những đề tài rất quen thuộc về tình phụ tử , tác giả Y Phương đã cho ra đời bài thơ "Nói với con". Suốt chiều dọc của bài thơ , tác giả nhắn nhủ với đứa con về tình yêu quê hương , đất nước và phát huy truyền thống quý báu của dân tộc . Mở đầu bài thơ là mười một câu thơ đầy tình yêu thương , ấm áp của gia đình . "Chân phải bước tới cha Chân trái bước tới mẹ Một bước chạm tiếng nói Hai bước tới tiếng cười Người đồng mình yêu lắm con ơi Đan lờ caì nan hoa Vách nhà ken câu hát Rừng cho hoa Con đường cho những tấm lòng Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời ." Đứa con sinh ra và suốt một thời thơ ấu của nó được sống trong vòng tay đùm bọc của bố và mẹ . Bước đi chập chững đầu tiên của một con người thật trang trọng , bởi lần đầu đứa trẻ đi bằng chính đôi chân của mình , còn cảm động vì nó có thể yên tâm , tin cậy trong vòng tay của bố và mẹ . Đứa trẻ ấy sinh ra trong hạnh phúc và lớn lên bằng sự đùm bọc dắt dìu . "Chân phải bước tới cha Chân trái bước tới mẹ" Câu thơ tưởng như chỉ là kể , tả mà xiết bao trìu mến , thân thương . Tấm lòng của mẹ , của cha là để con hướng tới . Sự lớn lên của đứa trẻ rất đỗi hồn nhiên . Tiếng nói , tiếng cười là cái phía đông rạng rỡ . Hình ảnh cụ thể mà giàu chất thơ là ở cách đo đếm chiều dài "Một bước chạm tiếng nói Hai bước tới tiếng cười" Hai thao tác tư duy không cùng một hệ thống thật ngộ nghĩnh , đáng yêu . Câu thơ có cái ríu rít , ngọt ngào , một thứ âm vang mà những người làm bố , làm mẹ ai không bồi hồi , xao xuyến . Tuy vậy , dù tấm lòng cha mẹ có bao dung rộng lớn đến đâu , đứa con rất cần nhưng vẫn chưa là đủ . Phải có cả quê hương nuôi lớn con từng ngày Người đồng mình yêu lắm con ơi Đan lờ cài nan hoa Vách nhà ken câu hát Rừng cho hoa Con đường cho những tấm lòng Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời ." Những hoạt động thật bình dị , thường nhật của dân tộc Tày "đan lờ , ken" mà sao lại thiêng liêng vô cùng . "Người đồng mình yêu lắm con ơi" . Từ "người đồng mình" nghe sao thật gần gũi , thương yêu . Những người dân làng mình yêu lắm con ơi . Ta dù có nghèo khó nhưng chỉ cần tình cảm vẫn có thể gắn kết yêu thương . Dù vậy người dân làng mình vẫn sống hoà quyện cùng với thiên nhiên , núi rừng bạt ngàn Tây Bắc . Vì vậy nên "rừng cho hoa , con đường cho những tấm lòng" . Rừng nuôi sống con người ta , từng con đường cho ta tấm lòng bao dung , rộng mở . Cha mẹ luôn là người cho con trưởng thành trên những quãng đường đời thật dài , đầy chông gai , khúc khuỷu nhưng hãy luôn phát huy những truyền thống tốt đẹp của miền quê nghèo ta. Hoặc có thể như sau: Bài thơ ''Nói với con''của Y Phương bằng những cách nói ,cách nghĩ,những hình ảnh mộc mạc,cụ thể của người dân tộc Tày,tác giả cho người đọc hiểu được sự nuôi dưỡng,che chở của cha mẹ đối với con và mong con sống xứng đáng với quê hương.Đứa con sinh ra suốt một thời ấu thơ của nó.Bước đi chập chưỡng đầu tiên của một con người thật trang trọng và cảm động.Vì nó có thể yên tâm ,tin cậy trong vòng tay của cha,của mẹ..Con lớn lên từng ngày trong tình thương yêu của cha và mẹ.Bằng những hình ảnh thật cụ thể,Y Phương đã tạo được không khí gia đình đầm ấm,quấn quýt.Đứa trẻ sinh ra trong gia đình hạnh phúc và lớn lên bằng sự đùm bọc,dìu dắt:''Chân trái bước tới cha-Chân phải bước tới mẹ''.Tấm lòng của mẹ,của cha là cái đích để con hướng tới.Sự lớn lên của đứa trẻ rất đỗi hồn nhiên.Hình ảnh cụ thể mà giàu chất thơ: ''Một bước chạm tiếng nói-Hai bước tới tiếng cười''.Hai thao tác tư duy không cùng hệ thống,vừa ngọ nghĩnh vừa sáng tạo biết bao!Không biết đó là sáng tạo của nhà thơ hay của dân tộc Tày ở Cao Bằng,một cách nói mộc mạc vốn dĩ đã có hồn thơ.Câu thơ có được cái ấm áp,rối rít,ngọt ngào,một thứ âm vang của những người làm mẹ,làm cha ai mà không bồi hồi,xao xuyến.Tuy vậy,dù tấm lòng của cha mẹ có độ bao dung sâu lớn đến đâu,đứa con rất cần nhưng chưa đủ.Ở đây có bầu sữa tinh thần thứ hai là quê hương.Như vậy,khổ thơ đầu của bài thơ là bức tranh gia đình đầm ấm,hạnh phúc trong sự chăm chút đứa con,đồng thời người cha nói với con lời đầu tiên,nhắc nhở con về tình cảm gia đình rột thịt,về cội nguồn của mỗi người.
